Mastrihtski ekonomski koktel; sastojci: 20 ml inflacije, 10 ml deficita, 30 ml javnog duga, 10 ml valutnog kursa, 30 ml kamatnih stopa

Intro

Na samom jugu Holandije, u brdovitoj pokrajini Limburg, leži grad Mastriht, sa svojih 121.831 stanovnika i to na 49 metara nadmorske visine. Smješten je na obalama rijeke Maas, po kojoj je i dobio ime - ime grada potice od latinskih rijeci “Trajectum ad Mosam” ili "Mosae Traiectum" što znači "prelaz preko rijeke Maas”. Grad se dosta razlikuje od ostalog dela Holandije, najvise zbog toga jer je brdovit (na 49 metara nadmorske visine, da podsjetimo).

Zajedno sa Nejmehenom, važi za najstariji grad Holandije. Prema istrazivanjima turistickih agencija, Mastriht se nasao četvrtom mestu najgostoljubivijih gradova Holandije.

Receptura: Sveto pismo u EU makroekonomiji

Ugovor iz Maastrichta ili Holly Bible in EU economy, koji je potpisan u februaru 1992. godine, a stupio na snagu 1. novembra 1993. godine, definise pet kriterijuma koji predstavljaju set zahtjeva koje moraju da zadovolje zemlje članice Evropske Unije koje žele da uđu u treću fazu Ekonomske i monterne unije (EMU), što za posljedicu ima, između ostalog, zamjenu nacionalne valute eurom.

1. Godisnja stopa inflacije (http://upravljanjefinansijama.blogspot.com/2013/12/inflacija.html) ne smije biti viša od 1,5 % viša od prosjeka stope inflacije u tri zemlje članice EU s najnižom inflacijom.

2. Deficit budzeta: godišnji deficit budzeta ne smije biti veći od 3 % bruto drustvenog proizvoda (BDP) na kraju prethodne godine. Na primjer, ako je budzet 1.000.000.000 EUR (milijardu EUR), deficit ne smije biti veci od 30 miliona EUR (3% od jedne milijarde EUR).

3. Ukupni dug i BDP: odnos ukupnog duga države i BDP-a ne smije prelaziti 60%. Primjer: Ako je BDP jedna milijardna EUR, onda ukupni dug drzave ne smije biti veci od 600 miliona EUR.

4. Kurs: Nacionalna valuta zemlje kandidata ne smije varirati vise od +/- 15 % na godisnjem nivou.

5. Dugoročna nominalna kamatna stopa (na državne obveznice ili druga referentna kamatna stopa) ne smije biti veća od 2% prosječne kamatne stopu u tri zemlje sa najnižom inflacijom u godini koja prethodi razmatranju stanja u zemlji potencijalnoj članici EMU.

Bra'o za evropske komesare i birokrate koji su pisali ovaj Ugovor prije 20 godina, jer je danas situacija ista kao tada; nista se nije promijenilo, svijet je ostao isti. EU je dalje u punoj snazi, Kina se i ne pominje, nije bilo finansijske krize, krediti se uredno otplacuju. Bravo za ekonomiste koji ponavljaju da se moramo prodrzavati ovih pravila kako bi konacno usli u Klub 28 (do prije par mjeseci, dok Hrvatska nije usla bio je to Klub 27, ali ne onaj i cuveni klub 27; ako koga zanima tragedija muzike, evo linka:http://en.wikipedia.org/wiki/27_Club).

Da komentarisemo samo neke od problema koji prate cuvenih 5 kriterijuma:

1. Danas imamo situaciju u kojoj je nezaposlenost mladih pojedinih zemalja EU preko 40% i ima trend rasta (nezaposlenost nije jedan od gore navedenih kriterijuma, a veoma utice na ekonomiju jednu drzave). Ista pravila vaze za ove i za drzave koje imaju nisku stopu nezaposlenosti, sto ce reci da EU isti lijek primjenjuje na zdrave i bolesne pacijente. Sjajno! 

2. Javni dug za sobom vuče i kamate koje se placaju. Ako je kamatna stopa 5% na godisnjem nivou, to znači da zemlja sa javnim dugom koji iznosi 60% BDP-a, mora da ima realni rast od 3% samo da bi mogla da izmiruje dospjele obaveze kamata, pri cemu realizacije nijedne investicije. Ako nema ovih investicija, drzava počinje da se zadužuje kako bi finansirala stare dugove. Zvuci poznato?http://upravljanjefinansijama.blogspot.com/2013/12/kroki-analiza-crnogorskog-budzeta-za.html

3. Prosjek javnog duga za 28 članica Europske unije iznosio je na kraju drugog tromjesečja ove godine 86,8 posto. To su oni isti koji su odredili su da je ovaj limit 60% :) WTF?! Propise krse oni koji su ih pisali? Nemoguce!

This is the end…

Kada nasa Vlada bude narucivala ovaj koktel u neogranicenim kolicinama, najbolje bi bilo da ga trazi kao sto to radi James Bond: “Shaken, not stirred” uz stvar “This is the end, my beautiful friend”. Trebace nam majstorsko iskustvo i perfidne vjestine tajnog agenta 007 za prevazilazenje brutalnog mamurluka koji ce ovaj koktel izazvati kad se probudimo.

Last but not least - Crna Gora je uvela euro kao nacionalu valutu 2001. godine, politickom odlukom zemalja clanica Evropske unije. Cheers everybody!